การออกแบบสวน ถือว่าเป็นศาสตร์อย่างหนึ่ง ที่ต้องเอาความรอบรู้ในด้านพรรณไม้ มาผสมผสานกับความรู้ด้านศิลปะ เพื่อให้เกิดความลงตัว และสอดคล้องกัน ซึ่งผลที่ออกมามีหลากหลายรูปแบบ ตามการเลือกใช้พรรณไม้และการจัดวาง โดยมีอยู่ 2 รูปแบบหลัก คือ

- สวนแบบธรรมชาติ (Informal Style)

- สวนแบบประดิษฐ์ (Formal Style)

เรื่องการวิเคราะห์ผังพื้นที่จัดสวน
เนื้อหาในบทความ จะเน้นหนักในด้านหลักการออกแบบสวนแบบธรรม(เชิงด้านศิลปะการจัดวาง) ส่วนข้อมูลของพรรณไม้ต่างๆ ท่านสามารถหาอ่านได้จากหนังสือที่มีจำหน่ายทั่วไป

1. การกำหนดมุมมอง และ การแบ่งพื้นที่จากประโยชน์ใช้สอย
การกำหนดมุมมอง - ควรคำนึงถึงจุดที่ปะทะสายตามากที่สุด ใช้สอยมากที่สุด เป็นจุดสำคัญในสวนอาจจะมี มากกว่า 1 จุด เช่น บริเวณหน้าบ้าน , บริเวณที่มองเห็นจากห้องนั่งเล่น-รับแขก ,ห้องทานอาหาร ,ห้องทำงาน หรือ ระเบียงข้างบ้าน เป็นต้น

การแบ่งพื้นที่จากประโยชน์ใช้สอย - การจัดสวนมีประโยชน์หลายอย่างที่จำเป็นต่อความเป็นอยู่ของเรา จึงเป็นเหตุให้มีการจัดสวนขึ้น เพื่อบรรลุถึงจุดมุ่งหมายต่างๆดังนี้
- เพื่อความสุขทางด้านจิตใจ เมื่อสภาพของสวนในบ้านมีสีเขียวสดใส มีร่มเงาของต้นไม้ มีบ่อน้ำ ลำธาร หรือ น้ำตกจำลอง ทำให้ได้มีโอกาสใกล้ชิดกับธรรมชาติมากขึ้น
- เพื่อให้เกิดความเป็นส่วนตัว ป้องกันการลอบมองจากเพื่อนบ้าน เช่น ภายในบ้านมีสระว่ายน้ำ หรือ มีมุมสงบส่วนตัว

- เพื่อประโยชน์ใช้สอย เช่น ปลูกสวนครัว หรือ ปลูกไม้ผล
- เพื่อการออกกำลังกายโดยการวิ่ง หรือ ฝึกการปลูกเลี้ยงและดูแลต้นไม้
- ปิดบังสภาพแวดล้อมที่ไม่สวยงามของบริเวณใกล้เคียง เช่น บริเวณใกล้บ้านที่มีกองขยะสวนและต้นไม้จะช่วยกรอง เชื้อโรค และปิดบังสภาพไม่น่าดูได้
- เพื่อกรองฝุ่นละออง ซึ่งใบไม้-สนามหญ้า จะช่วยดักจับฝุ่นที่ลอยในอากาศได้บ้าง
- เพื่อจะกันเสียงรบกวนจากถนนหรือเพื่อนบ้าน